نویں طاقت جاغ اُٹھی، ابرار حسین گوجر، گوجری مترجم

ابرار حسین گوجر، گوجری مترجم

نویں طاقت جاغ اُٹھی

گیرارڈ (اٹلی) نے مغربی لاطینیاں واسطے اُوئی کم کیو ہے جیہڑو حنین ابن اسحٰق نے مشرقی عرباں واسطے کیو تھو۔ اس نیں عربی زبان تیں فلسفہ، حساب، طب تے علوم طبیعی غی بے شمار کتاباں غو  ترجمعو لاطینی زبان وچ کیو۔

گیرارڈ1114 ء مانھ کریمونا (اٹلی) وچ پیدا ہواؤ۔ اسناں عربی زبانڑں اوپر عبور تھو۔ بطلیموس (عربی) ناں لوڑتو اُو  طلیطلہ آیو۔  اس نیں 1175ء وچ اس کتاب غو لاطینی ترجمعو کیو تے  اُو عربی کتاباں غو ترجمعوں کریا آلاں وچ نمایاں آدمی ہو غیو۔ اک عیسائی تے اک یہودی عالم اس کم وچ اس غا مددگار ہو غیا۔  اس نیں مغرب واسطے سب تیں پہلیوں یونانی  تے عربی  علوم غا دروازہ کھولیا۔ اس تیں بعد بوؤں سارا ہور  لوکیں اس غی تقلید کی ۔ ڈاکٹر میکس میرہاف غا خیال وچ اُو یورپی دنیا وچ عربیت غو بانی ہے۔

علم طب وچ گیرارڈ نیں بقراط و جالینوس، حنین غا  تقریبا تمام ترجمعاں، الکندی غی ساری تصانیف، بو علی سینا غی ضخیم کتاب  "قانون" تے ابوالقاسم زہرادی غی کتاب "جرات" غو ترجمعوں کر شوڑیو۔ طبیعات وچ ارسطو غی بہت ساری کتاباں غو عربی تیں  ترجمعوں کیو، جنہاں وچ حجریات غو اُو رسالو وی شامل ہے جیہڑو ارسطو تیں منسوب ہے۔ اِس تیں علاوہ اس شعبہ علم وچ الکندی، الفارابی ، اسحاق تے ثابت وغیرہ غی کتاباں ناں وی لاطینی وچ منتقل کیو ہے۔

گیرارڈ1187ء وچ بیمار ہو غیو۔  اس ناں لگو کہ موت ہونڑں سِر اوپر ہے۔ "کدے ہوں مر غیو تے قیمتی عربی کتاباں غو ترجمعوں کونڑں کرے غو" اس خیال نیں اس ناں تڑپا شوڑیو۔ اس غے اندر نئی قوت عمل جاغ اُٹھی۔ بیماری غے باوجود اس نیں رہیا آلیں عربی کتاباں غو ترجمعوں کرنوں شروع کر دتو، جیہڑیں اس کول جمع تھیں۔ دسیں کہ اس نیں  اپنڑیں موت تیں پہلیوں اک مہینہ غے اندر اندر اسی 80 کتاباں غا  ترجمعاں مکمل کیا۔ 

عمل غو تعلق اصل وچ جذبہ نال ہے بجائے صحت تے طاقت غے۔ جےکدے آدمی غے اندر کسے کم ناں کریا غی اگ بَل پے تے  اُو اُس کم ناں ہر حال وچ کر لیے غو، پاویں اُو بسترا اوپر مریا غا تہاڑا گنِڑتو وے۔ پاویں اس غا ظاہری حالات اس گل غی اجازت نہ دیتا ویں۔

کتاب: راز حیات، مصنف: مولانا وحید الدین خاں، گوجری مترجم: ابرار حسین گوجر