بادشاہ تیں غلام بہتر، مصنف: پروفیسر خالد پرویز، گوجری ترجمو: محمد سلیم گجر کولی

محمد سلیم گجر کولی، گوجری مترجم

بادشاہ تیں غلام بہتر

بادشاہ سلامت گو دربار لگو ہے۔ ضرورت مند قطار در قطار حاضر ہو رہا ہیں۔ بادشاہ سلامت ہر اک گی درخواست ور اُس گی ضرورت گے مطابق حکم دے رہیو ہے۔ تے مچ ساری عدا لے رہیو ہے۔ اتنا مانہہ اک سوداگرحاضر ہووے۔ وہ بادشاہ سلامت گی خوشی گی خاطر کجھ غلام اپنا نال لایو ہے۔  تاں جے بادشاہ سلامت گی خدمت گزاری گے واسطے انہاں نا پیش کر سکے۔  وہ بادشاہ سلامت تیں درخواست کرے، بادشاہ سلامت !رب رخمن و رحیم تھارا وقار تے اختیار نا اُوچو کرے! ہوں کجھ غلام تھارا حضور پیش کرنا واسطے لایو ہاں۔ تم اُنہاں نا دیکھو تے جہڑا تم نا چنگا لگیں اُنہاں نا اپنی خدمت واسطے اپنا کول رکھ لیو۔ ہوں جانو ہاں کہ تھارا کول غلاماں گی کمی نہیں ہے۔ اک تیں بدہ گے اک ہر ویلے تھاری خدمت مانہہ تیار ہیں۔ ہوں سمجھوں کہ یا میرا واسطے بڑی سعادت تے اعزاز ہووے گو۔

بادشاہ سلامت سوداگر گی درخواست ور مسکرایو تے حکم دیتو کہ۔ ہر اک غلام نا باری باری میری خدمت مانہہ پیش کیو جاوئے۔ میں سوچیو ہے کہ اِن غلاماں نا کجھ سوال کروں ۔ جہڑو غلام میرا سوالاں گا ٹھیک جواب دے گو ہوں اُس نا غلام خاص رکھ لیوں گو تے جہڑا میرا سوالاں گو جواب نہیں دےسیں اُنہاں نا واپس جانو ہووے گو۔

بادشاہ سلامت گا حکم گی تعمیل مانہہ سوداگر باری باری ہر اک غلام نا پیش کرے تے نال ہراک غلام گی خوبی وی بیان کرے۔ اُنہاں گی تعریف وی کرے ور غلاماں وچوں کائے غلام بادشاہ گا سوالاں گا تسلی بخش جواب نہیں دے پاتو۔اس صورتِ حال تیں بادشاہ کجھ مایوس وی ہووے تے پریشان وی۔ وہ سوداگر نا کہہ۔

تم نا اپنا غلاماں گی مچ خوبی بیان کی ور میں وی ہر غلام نا پرخیو ور کائے غلام مناں متاثر نہیں کر سکیو۔ تھارا کول انہاں غلاماں تیں علاوہ اور وی کائے غلام ہے۔اگر ہے تے اُس نا پیش کرو نہیں تے انہاں نا واپس لے جا۔

سوداگر ناامیدی گی حالت مانہہ عرض کرے۔ بادشاہ سلامت ۔رب ذوالجلال تھارا مرتبہ گا ستارہ نا ہرویلے چمکتاں دمکتاں رکھے۔ اصل مانہہ اک اور غلام باہر موجود ہے تے ضد کر گے میرے نال آیو وی ہے۔ ور ہوں سمجھوں ہاں کہ وہ اس دربار شاہی گے قابل نہیں ۔اس واسطے میں اُس نا تھارے روبرو نہیں کیو۔

بادشاہ سلامت نے اُوچی اواز مانہہ سوداگر نا کہیو۔ تیں کس طرح یو فیصلو کر لیو کہ وہ اس دربار گے قابل نہیں۔ یو فیصلو ہم خود کراں گا۔ تم اُس نا فوری حاضر کرو۔ تاں جے ہم اُس کولوں کجھ سوال پوچھاں۔ ہو سکے وہ مہارا میعار ور پورو اُتر سکے۔ہم اُس نا اپنی ملازمت مانہہ رکھ لیاں۔ یاد رکھو کہ کسے نا ظاہری دیکھ گے اس گا باطن گو فیصلو نہیں کیو جا سکتو۔دوڑ گے جاؤ تے جہڑو غلام اتنا شوق نال تہرے نال آیو ہے اُس نا حاضر کرو۔

سوداگر بادشاہ گا حکم گی تعمیل کرتاں واں غلام نا دربار مانہہ حاضر کرے۔ غلام ادب نال اپنو سِر نیوہ کرگے سلام کرے۔ تے فرہتھ بن گے کھڑو ہو جاوے۔ بادشاہ اُس غلام تیں سوال و جواب گو سلسلو شروع کرے تے پہلو سوال یو پوچھے کہ

دس تیرو ناں کے ہے۔

دوجاں غلاماں گے برعکس یو غلام جواب دے۔ بادشاہ سلامت تم غلام نا جس ناں نال مرضی ہے یاد کر سکیں۔غلام تے غلام ہی رہے اُس گو اور کے ناں ہو سکے۔

بادشاہ پوچھے ۔ اچھا دس تناں کھانا مانہہ کے چنگو لگے۔ غلام جواب دے کہ مالک گی مرضی جہڑی چیز دے گو کھا لیوں گو واہ ہی میری پسند ہووے گی۔

بادشاہ اُس کولوں اخری سوال پوچھے ۔تیری کائے خواہش ہے تے دس تاں جے اُس نا پورو کیو جاوئے۔ ہم تھارا جواباں تیں مچ خوش ہویا۔ ہون ویلو ہے جہڑو کجھ منگے گو وہی تناں لبے گو۔غلام ادب نال عرض کرے۔

بادشاہ سلامت۔ہوں اک غریب غلام ہاں ۔نہ اختیار اپنو۔ نہ ارادو اپنو اس واسطے مناں کائے حق نہیں کہ ہوں کسے خواہش تے آرزو نا اپنا دل مانہہ جگہ دیوں ۔ میری کائے خواہش نہیں۔

بادشاہ سلامت غلام گا انہاں جواباں ور اک نعرو بلند کرے تے بے ہوش ہو جاوے۔ سارا درباری کٹھا ہو جاویں افراتفری ہو جاوئے ۔ حکیم و طبیب طلب کیا جایں۔ ہر آدمی پریشان دِسے تے وہ سوداگر جہڑو اس غلام نا لے گے آیو تھو۔وہ فکرمند تے پریشان ہو گے اک کرسی ور بیٹھ جاوے۔ وہ دل مانہہ سوچے کہ میرو اندازو ٹھیک تھو کہ یو غلام اس دربار شاہی گے قابل نہیں تھو ۔  ہون مناں یا پریشانی ہے کہ اس گو انجام کے ہووے گو۔

کجھ دیر بعد بادشاہ ہوش مانہہ آیو تے انکھ کھولی تے سارا درباریاں گی وی جان مانہہ جان آگئی۔ بادشاہ نے پہلی نظر مانہہ جہڑو آدمی دیکھیو وہ وہی غلام تھو۔  غلام اُسے طرح ہتھ بن گے کھڑو ہے۔اُس گا چہرا ور نہ کائے پریشانی تے نہ کائے حیرانی ہے۔

ہون بادشاہ تھوڑی دیر بعد بولے تے خود کلامی کرتاں واں قابل سماعت آواز مانہہ کہہ؛ اے ابراہیم ادھم افسوس ہے تیرا ور تے سو افسوس ہے تیرا ور بلکہ ہزار افسوس ہے تیرا ور توں وی اپنا رب گی غلامی گو دعویٰ کرے ور تیرو مقام اس غلام تیں وی تھوڑو ہے۔ حالاں کہ رب قادر و قدیر نے تناں بادشاہت جیسی نعمت تیں نوازیو ہے ۔ تیرا کولوں تے غلام چنگو ہے،جس نے اپنا سارا اختیارات اپنا مالک گا ہتھ مانہہ دے دِتا تے اپنی کائے مرضی، منشاءیا خواہش ، آرزو نہیں رکھی۔  ور اک توں ہے کہ سارا اختیارات اپنا کول رکھے۔

بادشاہ سلامت بلخ گا سلطان تے عظیم حکمران ابراہیم ادھم نے اُس غلام نا اپنا مقربین مانہہ شامل کر لیو۔اُس گا دل و دماغ ور غلام گا جواباں تیں جہڑو اثر ہویو وہ ناقابل بیان تھو۔       

کتاب: اسلامی کہانی،  مصنف: پروفیسر خالد پرویز،  گوجری ترجمو: محمد سلیم گجر کولی