ہر ویلے گو خوف، محمد سلیم گجر کولی، گوجری مترجم

محمد سلیم گجر کولی، گوجری مترجم

ہر ویلے گو خوف

حضرت ابراہیم ادھمؒ اپنی زندگی گو اک انوکھو واقعو بیان کریں:۔

اک دفعہ ہوں مچ لمبو سفر کرن تیں بعد اک شہر مانہہ پہنچیو۔ اُت میری کسے نال جان پہچان نہیں تھی۔ اُت ہوں بالکل اجنبی تے نوو تھو۔اُت میں لوکاں کولوں مسیت (مسجد) گو پتو پوچھیو تے لوکاں نے مناں مسیت (مسجد) دسی۔ ہوں ہولیں ہولیں مسیت مانہہ گیو۔رب العالمین گے حضور سجدو شکر ادا کیو کہ اُس نے مناں خیر وعافیت تے امن و سکون نال اِت پہنچایو۔اتنا مانہہ نماشاں گی نماز گو ویلو ہو گیو۔لوک مسیت مانہہ آن لگا۔تھوڑی دیر بعد امام صاحب وی مسیت مانہہ تشریف لے آیا اُنہاں نے جس ویلے اذان گو ویلو ہویو تے مﺅذن نا اذان گو کہیواذان تیں بعد نماز ہوئی تے انتہائی عاجزی تے انکساری گے نال رب کائنات گے حضور دعا ہوئی۔ساراں نمازیاں نے رب کائنات گے حضور اپنی حاجت تے خواہش پیش کیں۔ میں وی رب کعبہ گے حضور دعا کی؛۔

          "یا رب العالمین! میرا گناہ نا بخش دے۔ مناں نیکیاں گی توفیق عطا فرما تے برائیاں تیں بچا۔ دین و دُنیا گی بھلائی عطا فرما دُنیا گا ساراں مسلماناں گی جائز حاجت پوری فرما۔ رحمت گی بارش عطا فرماگے اپنی مغفرت مانہہ لے لے"۔

نماز مغرت تیں بعد ہوں مسیت مانہہ ہی ٹھہریو میں یو سوچیو کہ رات مسیت مانہہ گزاروں گو۔کیوں جے اس شہر مانہہ میرو کائے جانن آلو نہیں تھو۔جد کُفتاں (عشائ) گی نماز گو ویلو ہویو تے لوک کٹھا ہونا شروع ہو گیا۔نماز ادا کی گئی دعا ہوئی تے ساراں لوکاں نے اپنا اپنا کہر گی راہ لی۔ ہوں مسیت مانہہ ٹھہریو۔

جد امام صاحب نے مناں دیکھیو کہ سارا لوکاں چلے گیا تے یو آدمی اپنے کہر نہیں گیو تے امام صاحب میرا کول آیا تے مناں کہیو کہ ۔

میاں مسیت بغیر مقصد تیں ٹھہرنا گی جگہ نہیں۔اس واسطے توں وی اپنے کہر جا۔میں مسیت گو بوہو بند کرنو ہے

اج کل چوری مچ ہوویں۔ اللہ جانے تو کس نیت نال بیٹھو ہے تے تو کون ہے۔تو اُٹھ تے جا میں امام صاحب نا کہیو۔

ہوں اک اجنبی تے نوو ہاں اِت میرو کائے آدمی جانن آلو نہیں ہوں کت جاﺅں۔کس کول جاؤں۔ کون مناں اپنا کہر مانہہ ٹھہرن گی اجازت دھے گو۔اس واسطے تم مہربانی فرما گے مناں اِت رہین گی اجازت دے دیو۔ تاں جے ہوں رات مسیت مانہہ گزاروں۔رب رحٰمن و رحیم تم نا اس گی جزا دے گو۔

امام صاحب نے کہیو۔

ہوں پہلاں مچ ساری دفعہ تجربو کر چکیو ہاں کہ مسافر چوراں گی شکل مانہہ مسیت مانہہ آجایئں تے مسیت مانہہ جہڑو کجھ وی ہے لے گے چلا جاویں۔اس واسطے انہاں تجربات گی روشنی مانہہ اہل علاقہ نے یو فیصلو کیو کہ اس تیں بعد کسے نے وی مسیت مانہہ رہین گی اجازت نہ دیتی جاوے۔

بے شک وہ ابراہیم ادھمؒ ہی کیو ں نہ ہو۔

میں امام صاحب نا دسیو۔

ہوں ابراہیم ادھمؒ ہاں۔اج مچ ٹھنڈ گی رات ہے باہر بارش گی حالت بنی ہے بدل گرج رہیا ہیں تے بجلی چمک رہی ہے۔بارش ہو گئی تے ہوں گِلو ہو جاوں گو میرا کول تے کائے کمبل وغیرہ وی نہیں ہے ۔اس واسطے تم مہربانی فرماؤ تے مناں رات مسیت مانہہ گزارن گی اجازت دے دیو۔اللہ رب العزت تم نا اس گی جزا دے گو۔

امام صاحب نے کہیو۔

تھاری شکل تیں ہی دِسے ۔ یو چہوٹھ بولن گی ضرورت نہیں کہ ہوں ابراہیم ادھمؒ ہاں برحال کجھ وی ہووے تناں مسیت مانہہ رات کڈن گی اجازت کسے وی صورت مانہہ نہیں توں جہڑو کجھ جواز پیش کرے۔

میں اک بار فر امام صاحب نا ہتھ بن گے عرض کی تے وہ بجائے رحمدلی گے مچ غصہ مانہہ آگیو۔اُس نے زبان نال جہڑو کجھ وی کہیو فر اُس نے دوہاں ہتھاں نال میری جنگ (ٹانگیں) پکڑ گے مناں تُرھ (گھسیٹ) گے باہر لے آیو مسیت تیں باہر لے گے آنے گے باوجود وی وہ رُکیو نہیں بلکہ مناں لگا تار تُرھتو رہیو تے حمام گا تنور گا بوہا تک لے گیو تے مناں اُت چھوڑ گے مُڑ گے واپس چلے گیو۔اُس نے مناں اک فر کہیو کہ۔ اس تیں بعد کدے مسیت مانہہ رات کڈن گی اپنا دل مانہہ خیال وی نہ لائیے۔

کتاب: اسلامی کہانی،  مصنف: پروفیسر خالد پرویز،  گوجری ترجمو: محمد سلیم گجر کولی

اک تھکا دین آلو سفر، محمد سلیم گجر کولی، گوجری مترجم

محمد سلیم گجر کولی، گوجری مترجم

اک تھکا دین آلو سفر

حضرت ابراہیم ادھمؒ نال اک دفعہ ایسو ہویو کہ آپؒ عبادت تیں مُک گے آرام کرنا واسطے لٹیا تھاکہ آپؒ گا ذہن مانہہ اک سوال پیدا ہویو کہ جنت مانہہ کہڑی عورت اُنہاں گے سنگ (رفیق) ہووے گی۔آپؒ نے اس خیال نا ذہن توں کدن گی کوشش ضرور کی ور جیوں جیوں وے کڈن گی کوشش کرتا آپؒ گو ذوق تے شوق ہور بدھتو گیو آخر آپؒ نے اللہ رب کائنات تیں دعا منگ لی۔

اے میرا مالک و خالق ہوں اس دنیا مانہہ اُس عورت نا دیکھنا چاہیوں۔ جہڑی جنت مانہہ میری سنگی یا میرے نال ہووے گی۔ اے رب ذوالجلال میری یا خواہش نوی ہے ور تو خواہشات نا پورو کرن آلو ہے۔مناں امید ہے کہ میری اس دعا نا تم ضرور قبول کریں گا۔

رب ذوالجلال نے آپ گی یا دعا قبول فرمائی تے خیال نا خواب گو رُوپ عطا ہویو آپؒ نے سوتی اکھاں نال اُس عورت نا دیکھیو تے پہلی بار دیکھتاں ہی آپؒ نا واہ عورت چنگی نہ لگی۔

حضرت ابراہیم ادھمؒ نے فر اللہ رب ذوالجلال تیں التجا کی ۔یا خدا کیا یاہی عورت میری سنگی(رفیق) ہووے گی یا تے شکل صورت تیں مناں چنگی نہیں لگی۔

جواب لبیو۔ ابراہیم ادھمؒ اس گی صورت ور نا جا بلکہ اس گی سیرت نا دیکھو۔حضرت ابراہیم ادھمؒ نے اُس عورت نال ملنا گی خواہش گو اظہار کیو تے اس گو ناں تے پتو پوچھیو تے اُنہاں نا دس دیتو گیو۔

صبح ہوئی حضرت ابراہیم ادھم ؒ نیند تیں جاگیا ۔رب کائنات گے حضور سجدو کیو نماز فجر گے بعدکلام پاک گی تلاوت کی تے اپنی منزل گی طرف سفر شروع کیو۔اُنہاں گو سفر واہ جگہ تھی جت واہ عورت رھ تھی۔جس نے جنت مانہہ حضرت ابراہیم ادھمؒ گو سنگی بننو تھو۔

حضرت ابراہم ادھمؒ گو سفر لمبو وی تھو تے صبر ازما وی تھو۔ور آپؒ نے سفر جاری رکھیو۔تے اک لمبا سفر تیں بعد آپؒ اک شہر مانہہ پہنچیا۔ لوکاں کولوں پوچھیوتے اُنہاں نے اُس کراں گو راہ دسیو۔جت واہ عورت رھ تھی۔جس ویلے حضرت ابراہیم ادھمؒ اُس گراں مانہہ پہنچیا تے لوکاں نا فرمایو کہ۔

ہوں سلامہ ناں گی عورت نال ملاقات کرنو چاہوں مناں دسو کہ واہ عورت اس ویلے کت ہے۔

لوکاں نے دسیو کہ واہ عورت اس ویلے فلانی زمین مانہہ اپنو اجڑ چراوے ۔ حضرت ابراہیم ادھمؒ اُت پہنچیا تے دیکھیو کہ اُسے شکل صورت آلی عورت جس گو ناک نقشو آپؒ نا خاب مانہہ دسیو گیو تھو۔واہ اُت بکری چرا رہی تھی۔ آپؒ نے اُس نا پہچان لیو۔

آپؒ نے اُس عورت نا کہیو السلام علیکم۔ اُس عورت نے جواب دیتو کہ وعلیکم السلام یا ابراہیم ادھمؒ

حضرت ابراہیم ادھمؒ پریشان ہو گیا کہ اس نا میرا ناں گو پتو کسرا لگو۔ آپؒ نے فوراً پہلو سوال یو ہی کیو۔تناں میرا ناں گو کسرا پتو چلیو۔

اُس عورت نے جواب دیتو۔ جس نے تناں یا گل دسی کہ ہوں جنت مانہہ تیری سنگی ہووے گی۔اُسے نے مناں تیرو ناں وی دسیو۔

حضرت ابراہیم ادھمؒ اُس تیں اُس گی سیرت تے عمل گا بارہ مانہہ پوچھیو تے واہ بولی۔اگر کسے نا رب ذوالجلال نال محبت گو دعویٰ ہے تے وہ رات نا قیام تے سجداں مانہہ گزارے۔

اسرا حضرت ابراہم ادھمؒ نے اپنی جنت مانہہ ہون آلی سنگی گو پتو لایو کہ واہ کے عمل کرے

عطار ہو ،رومی ہو، رازی ہو، غزالی ہو

کچھ  ہاتھ  نہیں  آتا  بے  آہِ سحر  گاہی

کتاب: اسلامی کہانی،  مصنف: پروفیسر خالد پرویز،  گوجری ترجمو: محمد سلیم گجر کولی

دو فرشتہ زمین ور آیا، محمد سلیم گجر کولی، گوجری مترجم

محمد سلیم گجر کولی، گوجری مترجم

دو فرشتہ زمین ور آیا

حضرت ابراہیم ادھمؒ اپنی زندگی گو اک واقعو بیان کرتاں فرماویں کہ:۔

اک دفعہ ہوں رات نا عبادت تیں فارغ ہو گے لیٹیو تھو کہ مناں نیند آگئی۔ اُنہاں تہڑاں مانہہ ہوں بیت المقدس گے کول ہی ٹھہریو تھو۔پچھلی رات نا دو فرشتہ آیا تے آپس مانہہ گل کرن لگا ، اک دوجا کولوں پوچھے اِت کون ہے۔دوجا نے جواب دیتو کہ یو ابراہیم ادھمؒ ہے۔ پہلو فرشتو بولیو اچھا یو وہی ابراہیم ادھم ؒ ہے جس گا مرتبہ تیں اللہ پاک نے اک مرتبو کہٹ کر دیتو ہے۔دوجا فرشتہ نے پوچھیو کہ اسرا کیوں ہویو۔ پہلا نے جواب دیتو۔ابراہیم ادھمؒ نے بصرہ مانہہ اک دکاندار تیں چھوہارا لیا تے دکاندار گا چھوہاراں وچوں اک چھوہارو تول تیں زیادہ ابراہیم ادھمؒ گا چھوہاراں مانہہ چَڑ گیو اس وجہ تیں اک درجو کہٹ ہو گیو۔

میں جس ویلے یا گل سُنی تے اُسے ویلے بصرہ گو سفر شروع کیو تے بصرہ پہنچ گے ہوں اُسے دکاندار گی دکان ور پہنچیو جتوں میں چھوہارا لیا تھا۔میں اُس دکاندار کولوں فر چھوہارا لیا تے فر اک چھوہارو اس دکاندار گا چھوہاراں مانہہ کہل چھوڑیو تاں جے پہلو صورت گی تلافی ہوسکے۔اس گے بعد ہوں فر بیت المقدس پہنچ گیو تے اُسے جگہ آگے سو گیو۔

جد رات گو مچ سارو حصو (یعنی ادھی رات) گزر گیو تے فر دوفرشتہ اُسے جا مانہہ آیا اک نے دوجا کولوں پوچھیو ۔

اِت کون ہے۔

دوجا فرشتہ نے کہیو یو ابراہیم ادھمؒ ہے۔ پہلا فرشتہ نے کہیو اچھا یو وہی ابراہیم ادھمؒ ہے جس نے چیز نا اس گی جگہ ور واپس کر دیتو۔تے اُس گو جہڑو درجو کہٹ ہویو تھو فر اُوچو ہو گیو۔

کتاب: اسلامی کہانی،  مصنف: پروفیسر خالد پرویز،  گوجری ترجمو: محمد سلیم گجر کولی

اک لمحہ غی خطاء، تحریر ابرار حسین گوجر

ابرار حسین گوجر

اک لمحہ غی خطاء

ابرار حسین گوجر

شبو تے رشید گراں چھوڑ غے شہر چلیا تھا۔   رشید دو روز پہلوں ای گراں آیو تھو۔  او شہر وچ ایک صاحب نال گڈیاں غی پارکنگ غو کم کرے تھو، اس کول  رہائش واسطے دو کمراں غو سیٹ تھو۔ رشید محنتی تے ایماندار ہویا نال اپنا کم غو ماہر تے پابند تھو۔ اِسے گل واسطے صآحب اس نال بہت خوش تھو ، اس غا گاہک وی اس غی محنت تے ایمانداری غی وجہ دیں اس ناں پسند کریں تھا ۔ اسے وجہ تیں رشیدناں اپڑیں تنخواہ دے علاوے گاہکاں کولوں وی ٹپ مل یاہے تھی۔  گزر اوقات چنگی وے تھی۔

شبو  غو اصلی ناں شبنم تھو پر لاڈ وچ گھر آلیں شبو کہنڑوں شروع کر دتو۔۔   اِناں غی شادی  ناں پنج  سال ای ہوا تھا۔ شبو رشید غی ماسیر تھی دوئے ایک دوآ ناں پسند کریں تھا ۔ شبو ہور چار بہن پائی تھا،وا سباں  بہن پائیاں کولوں نِکی تھی۔  مچ سوہنڑی گجری تھی ،  دنداسو مار غے جس ویلے وا  ہسے تھی تے رشید اس ناں دیختو رہ یائے تھو۔  اس غو منہ گھول مٹول تے جسم پریو پریوتھو ۔ رنگ برنگی چنیاں وچ اس غو روپ ہور نکھرغے سامنڑیں آئے تھو۔ بزرگاں غی رضامندی نال شبو تے رشید ایک دوآ غا ہمیشاں  غا ساتھی بن غیا ۔

رشید غی تعلیم تے پنجیں تک تھی پر او اپنا بچاں ناں خوب پڑھانڑوں چاہے تھو۔۔۔ بس اس غی یاہی خواہش تھی جس دیں مجبور ہو غے او شہر آیو تھو، تے اپنا لالا تے دِدے ناں دسنوں چاہے تھو کہ ہوں تھارے نال بووں پیار کروں پر میری خواہش اے کہ میرا بچہ وی پڑیں تے کوئی بنڑ ھ سکیں۔ او شہر وچ دیخے تھو کہ کیسا کیسالوک ایں، پڑیا لخیا ۔۔۔سلجھیا واہ، سوجھ بوجھ آلا۔۔۔۔ اخلاق صاحب تے وانیا بی بی ناں جد وی ملے یا دیخے تھو تے اس ناں بہت خوشی وے تھی۔۔۔ بہت ہنس مکھ، عزت کریا آلا، ہمیشہ اس ناں سو دو سو روپیو زیادہ ای دیں تھا اور اس غی خیر و آفیت پچھتا رہیں تھا۔ اخلاق صاحب نے اک دن اس غا بچاں غی پچُھی اس ناں پڑھائی غا فائدہ دسیا نال یا گل وی کہی کے او بچاں ناں شہر لے آئے تے اناں غی فیس او آپ دیں غا۔۔۔

اناں ناں دیخ  غے، گل سنڑھ غے او پگھلو وی خواب دیخِن لگو کہ او اپنڑاں بچاں ناں تعلیم ولوائے غو تے انشاء اللہ اس غا بچہ وی ایک دن اے جئی خوشیاں تے مسرتاں دیں بھر پور زندگی گزاریں غا۔  نال اس ناں یاں خوشی وی تھی کہ چلو رہائش غی جگہ اس کول ہے تے فیس اخلاق صاحب دیں غا ۔۔۔کدے او وانیا بی بی ناں دعا دیئے کہ ضرور اخلاق صاحب ناں انہیں ای یا صلاح دتی وے غی۔

باہر حال او اِناں سوچاں وچ ای شہروں گراں آ غیو ۔۔۔ شبو نے اچانک اس ناں ڈیٹھو تے خوشی نال گلنار ہو غئی۔ فانی تے زینی اس غے اگے پچھے پھرینڑھ لغ پیا۔ رشید وی بال بچاں  ناں دیخ  غے بہت خوش ہوا ۔۔۔ سیدھو لالا تے دِدے کول گیو انہاں ناں سلام کیو-- او وی اس غا اس طراں آیا دیں بہت خوش ہوا ۔۔ کیوں کہ روٹین وچ او دو مہیناں بعد آئے تھو  پر اس دفعہ مہینہ بعد ای آ غیو ۔  دیر تک او گل باتاء رہیا ۔۔۔ دوپہراں غی روٹی کھا تاں اس ناں بووں مزو آئیو۔۔۔ لسی وچ کتھڑا  غو ساغ تے مکئ غی روٹی ۔۔۔ اس غو پسندیدہ تھو ، شبو نے ساغ وچ مکھن غو پیڑو  رکھیو تے  رشید حیران ہوا کہ مہیس تے ملتی نی یو مکھن کِتوں  لی آئی اے شبو! ۔۔شبو وی اس غی حیرانگی جان غئی تے بولی یو جیڑو  دودھ  لیاں اس غی ملائی لوا غے تے میں تھوڑو جیو مکھن بنایو تھو ۔۔۔ میں کیو دو مہیناں بعد تووں آؤ غا تے ہوں سیر ایک کھیی (گھی) شہر دے چلاؤں غی، پر تووں سویل آ رہیا ہو ہون اِت ای کھاؤ۔۔۔ رشید دل وچ تے بہت خوش ہوا پر فیر وی بولیو توں یو مکھن نکِاں تے  دِدے لالا ناں دیئے آ۔۔۔ شبو بولی۔۔۔ ہووں سارا اِت روز گلاس گلاس دودھ پیاں، لسی ، دہیں تے روز گوانڈی دے یائیں۔۔۔  کھاد خوراک وی ماری چنگی اے پر  تووں اُت پردیس وچ پانڑیں غو کھا کھا غے ۔۔۔ دیخو پیلا زرد ہو  غیا او۔۔۔ کوئی چیز اُت خالص نیں لبھتی۔۔۔ دِدے بولی پترا ہر ویلے توں ای اکھاں اگے رہ، اپنڑیں صحت غو بہت خیال رکھیا کر۔ لالا نے کیو شکر کرو مارو رشید تے بہت چنگی جگہ اے ۔۔۔۔ الگ کمرہ لبھا وا ایں، کھادا واسطے وی صاحب دیں ،  تے دیوٹی وی آسان اے۔۔۔ فضلاء غو پتر شیٹرنگ کرتاں چوتھی منزل اپروںٹھے پیو  تے دویئے جنگ پج غئی ایں، ہسپتال وچ اے۔۔۔ دِدے بولی ۔۔۔ وہ اللہ غو لکھ شکر اے ۔۔۔ پترا نماز پڑیا کر تے اللہ غو شکر ادا کیا کر ۔۔۔۔

روٹی کھا غے جس ویلے سارا سو غیا (دوپہراں غی روٹی دیں بعد گراں وچ ادھو پونڑوں کینٹھو سارا آرام کریں) تے رشید نے ساری گل شبو ناں دسی۔۔۔ شبو  تے جس طراں سکتا وچ آ غئی ۔۔۔ اس غا منہ وچوں صرف اہی لفظ نکللیا کہ  لالا تے دِدے ؟؟؟

لالا تے دِدے ناں وی نال لے یاؤں غو ۔۔۔۔ پر اچور ہوں تِناں تے بچاں ناں لیا واسطے آئیو ہوں ۔۔۔ بچاں غو داخلو ہو یائے تے مہینہ دواں مہینہ تیں بعد گرمیاں غیں چھٹیں ہو یاہیں غیں ۔۔۔۔ گرمیاں وچ لالا تے دِدے اُت تنگ ویں غا، دو مہینہ اناں ناں پائی سلیم کول چھوڑ یاں غا۔  اس واسطے انہاں ناں ہوں چھٹیاں دیں بعد لے غے جاؤں غو۔ انشاءاللہ

رات کفتاں غی نماز دیں بعد رشید نے ساری گل لالا تے دِدے نال کی،  دوئے بہت پریشان ہوا ۔۔۔ لالا نیں کیو پترا توں اپناں بچاں ناں تعلیم ولوایا واسطے شہر لے غے جائے تے پیو جا، پر ہووں اپنڑیں ساری زندگی اجاء ہی گزاری اے یو در  دیوار ہم ناں بہت عزیز ایں ۔۔۔اے جَب، یو ناڑا غو پانی، اے صبح صبح چڑیاں  غی آواز  ہون ماری زندگی نال ایں۔ اللہ  تِناں  خوش رکھے تے تیری اولاد پڑھ لخ غے کسے قابل وے ۔۔۔ہم بہت خوش واں غا۔۔۔بس اتنی ای گل لالا نے کہی تھی کہ شبو غیں ہچغین سنائی دیں نغ  پئیں۔

 صبح نور پیر غے ویلے رشید بوجھل بوجھل قدماں غے نال شبو، فانی تے زینی ناںلے غے  شہر واسطے نکلیو۔ پائی سلیم، اناں غی فیملی، لالا تے دِدے نے انہاں ناں دعاں غے نال رخصت کیو۔۔۔ اللہ غو کرنوں کے بس ٹیم اوپر مل غئی ۔ رشید تے اس غو ٹَبّرمین روڈ اپر جونہی چڑھیا تے نال غا گراں غی بس انہاں غی بس کولوں  اگے پے غئی ۔ اس گستاخی ناں ڈرائیور برداشت نی کر سکیوتےدواں بساں غی ریس لگ پئی۔۔  اس ریس وچ بساں آلا جیت غیا پر انہاں غی ایک لمحہ غی خطاء غی وجہ دیں رشید ، شبو تے انہاں غی انکھاں وچ سجھیا خواب ہار غیا۔