 |
محمد سلیم گجر کولی، گوجری مترجم
|
ہر ویلے گو خوف
حضرت ابراہیم ادھمؒ اپنی زندگی گو اک انوکھو واقعو بیان
کریں:۔
اک دفعہ ہوں مچ لمبو سفر کرن تیں بعد اک شہر مانہہ پہنچیو۔اُت
میری کسے نال جان پہچان نہیں تھی۔
اُت ہوں بالکل اجنبی تے نوو تھو۔اُت میں لوکاں کولوں مسیت
(مسجد) گو پتو پوچھیو تے لوکاں نے
مناں مسیت (مسجد) دسی۔ ہوں ہولیں ہولیں مسیت مانہہ گیو۔رب
العالمین گے حضور سجدو شکر ادا کیو کہ
اُس نے مناں خیر وعافیت تے امن و سکون نال اِت پہنچایو۔اتنا
مانہہ نماشاں گی نماز گو ویلو ہو گیو۔لوک
مسیت مانہہ آن لگا۔تھوڑی دیر بعد امام صاحب وی مسیت مانہہ
تشریف لے آیا اُنہاں نے جس ویلے اذان
گو ویلو ہویو تے مﺅذن
نا اذان گو کہیواذان تیں بعد نماز ہوئی تے انتہائی عاجزی تے انکساری گے نال
رب کائنات گے حضور دعا ہوئی۔ساراں نمازیاں نے رب کائنات
گے حضور اپنی حاجت تے خواہش پیش
کیں۔میں وی رب کعبہ گے حضور دعا کی؛۔
یا رب العالمین! میرا گناہ نا بخش دے۔مناں نیکیاں گی توفیق
عطا فرماتے برائیاں تیں بچا۔دین و دُنیا گی
بھلائی عطا فرما دُنیا گا ساراں مسلماناں گی جائز حاجت پوری
فرما۔رحمت گی بارش عطا فرماگے اپنی مغفرت مانہہ
لے لے۔
نماز مغرت تیں بعد ہوں مسیت مانہہ ہی ٹھہریو میں یو سوچیو
کہ رات مسیت مانہہ گزاروں گو۔کیوں جے اس شہر مانہہ میرو کائے جانن آلو نہیں تھو۔جد
کُفتاں (عشائ) گی نماز گو ویلو ہویو تے لوک کٹھا ہونا شروع ہو گیا۔نماز ادا کی گئی
دعا ہوئی تے ساراں لوکاں نے اپنا اپنا کہر گی راہ لی۔ ہوں مسیت مانہہ ٹھہریو۔
جد امام صاحب نے مناں دیکھیو کہ سارا لوکاں چلے گیا تے یو
آدمی اپنے کہر نہیں گیو تے امام صاحب میرا کول آیا تے مناں کہیو کہ ۔
میاں مسیت بغیر مقصد تیں ٹھہرنا گی جگہ نہیں۔اس واسطے توں
وی اپنے کہر جا۔میں مسیت گو بوہو بند کرنو ہے
اج کل چوری مچ ہوویں۔اللہ جانے تو کس نیت نال بیٹھو ہے تے
تو کون ہے۔تو اُٹھ تے جا میں امام صاحب نا کہیو۔
ہوں اک اجنبی تے نوو ہاں اِت میرو کائے آدمی جانن آلو نہیں
ہوں کت جاﺅں۔کس
کول جاﺅں۔کون
مناں اپنا کہر مانہہ ٹھہرن گی اجازت دھے گو۔اس واسطے تم
مہربانی فرما گے مناں اِت رہین گی
اجازت دے دیو۔تاں جے ہوں رات مسیت مانہہ گزاروں۔رب رحٰمن
و رحیم تم نا اس گی جزا دے گو۔
امام صاحب نے کہیو۔
ہوں پہلاں مچ ساری دفعہ تجربو کر چکیو ہاں کہ مسافر چوراں
گی شکل مانہہ مسیت مانہہ آجایئں تے
مسیت مانہہ جہڑو کجھ وی ہے لے گے چلا جاویں۔اس واسطے انہاں
تجربات گی روشنی مانہہ اہل
علاقہ نے یو فیصلو کیو کہ اس تیں بعد کسے نے وی مسیت مانہہ
رہین گی اجازت نہ دیتی جاوے۔
بے شک وہ ابراہیم ادھمؒ ہی کیو ں نہ ہو۔
میں امام صاحب نا دسیو۔
ہوں ابراہیم ادھمؒ ہاں۔اج مچ ٹھنڈ گی رات ہے باہر بارش گی
حالت بنی ہے بدل گرج رہیا ہیں تے بجلی
چمک رہی ہے۔بارش ہو گئی تے ہوں گِلو ہو جاوں گو میرا کول
تے کائے کمبل وغیرہ وی نہیں ہے ۔اس واسطے
تم مہربانی فرماﺅ
تے مناں رات مسیت مانہہ گزارن گی اجازت دے دیو۔اللہ رب العزت تم نا اس گی
جزا دے گو۔
امام صاحب نے کہیو۔
تھاری شکل تیں ہی دِسے ۔ یو چہوٹھ بولن گی ضرورت نہیں کہ
ہوں ابراہیم ادھمؒ ہاں برحال کجھ وی ہووے تناں
مسیت مانہہ رات کڈن گی اجازت کسے وی صورت مانہہ نہیں توں
جہڑو کجھ جواز پیش کرے۔
میں اک بار فر امام صاحب نا ہتھ بن گے عرض کی تے وہ بجائے
رحمدلی گے مچ غصہ مانہہ آگیو۔اُس نے زبان نال جہڑو کجھ وی کہیو فر اُس نے دوہاں ہتھاں
نال میری جنگ (ٹانگیں) پکڑ گے مناں تُرھ (گھسیٹ) گے باہر لے آیو مسیت تیں باہر لے گے
آنے گے باوجود وی وہ رُکیو نہیں بلکہ مناں لگا تار تُرھتو رہیو تے حمام گا تنور گا
بوہا تک لے گیو تے مناں اُت چھوڑ گے مُڑ گے واپس چلے گیو۔اُس نے مناں اک فر کہیو کہ۔
اس تیں بعد کدے مسیت مانہہ رات کڈن گی اپنا دل مانہہ خیال وی نہ لائیے۔
جد وہ منا تُرھ گے باہر لے گے جارہیو تھو تے میں اپنا منہ
بِچوں کائے آواز نہیں کڈی۔نہ ہی میں کائے شکایت کی۔ہوں بالکل خاموش رہیو تے یو ہی سمجھیوکہ
میرا من نا مارنا واسطے یو ضروری ہے۔تے اللہ پاک جہڑو چاوے کرے تے جہڑو کجھ اللہ پاک
کرے وہ صحیح ہووئے۔
جد مناں تھوڑو ہوش آیو تے میں دیکھیو کہ اک آدمی حمام مانہہ
اگ بال رہیو ہے۔تے وہ آدمی گیلی لیتے سوکی لکڑی ہولیں ہولیں بلتی اگ مانہہ سٹ رہیو
ہے۔سوکی لکڑی اُسے ویلے اگ پکڑ لیں تے گیلی لکڑی پہلاں اپنا اندروں پانی کڈیں جہڑو
دھوں بن اُڈ جائے فر اُنہاں نا اگ لگے۔ہوں یو منظر کھڑو دیکھ رہیو تھو تے رب کائنات
گی قدرت ور غور و فکر کر رہیو تھو۔
فر ہوں کجھ دیر تیں بعد اُس آدمی کول گیو جہڑو اگ بال رہیو
تھو۔ہوں یو سوچ گے اُس آدمی کول گیو تھو اج رات اسے کول گزاروں گو۔میں اُس کول جا گے
السلام علیکم کہیو۔ور اُس نے میری طرف دیکھن گے باوجود میرو سلام سُنن گے میرا سلام
گو جواب نہیں دیتو۔اُس نے منہ نال کجھ وی نہیں کہیو مناں شارو کیہو کہ بیٹھ جا۔اُس
گا اس شارا ور ہوں اُس گے کول جا بیٹھ گیو۔تے دل مانہہ سوچن لگو کہ آخر یو آدمی کسرا
گو ہے جس نے میرا سلام گو جواب وی نہیں دیتو۔
اسے فکر وخیال مانہہ ہوں اس آدمی نا مچ چنگی طرح دیکھنو
شروع کیو۔اُس نے موٹا دبیز کپڑا اپنا بدن ور لایا ہویا تھا۔میں محسوس کیو کہ وہ آدمی
خوف گی حالت مانہہ ہے۔اس خوف گی وجہ نال وہ کدے سجے تے کدے کھبے دیکھے تھو۔اک عجیب
حالت مانہہ تھو اُس گی یا حالت دیکھ گے مناں خطرو محسوس ہون لگو۔ وہ کجھ بولتو تے اصل
معاملہ گو پتو چلتو۔وہ نہایت ہی خوف و ڈر مانہہ تھو میں وی اک لمحہ وی اپنی نظر اُس
تیں ہٹائی ور ہوں کسے نتیجہ ور نہیں پہنچ پا رہیو تھو۔
جد وہ ادمی اپنا کم تیں مکیو تے میرا نال مخاطب ہو گے کہن
لگو۔ وعلیکم السلام و رحمتہ اللہ و برکاتہ۔
مناں خوشی وی ہوئی تے حیرانی وی ہوئی ۔مناں کجھ سمجھ نہیں
آرہیو تھو کہ اس آدمی نے اتنی دیر بعد میرا سلام گو جواب کیوں دیتو۔ وہ چاہتو تے اُسے
ویلے میرا سلام گو جواب دیتو تے اُس نا دینو وی چاہنو تھو۔ ہوں اک دم بولیو۔
میاں حیرت ہے کہ جد میں تناں سلام کیو تھو تے اُسے ویلے
جواب کیوں نہیں دیتو۔آخر اس گی وجہ کے ہے۔ اُس نے کہیو۔
جناب ہوں اک ملازم ہاں اُس ویلے ہوں اپنا فرائض ادا کر رہیو
تھو۔مناں ڈر تھو کہ ہوں تھارا سلام گو جواب دینا مانہہ مصروف ہو کدے اپنا فرائض مانہہ
کوتاہی کر گے گہنگار نہ ہو جاؤں۔ تے شاہد ہوں تھارا سلام گو جواب دیتو تے
تم ہور گل وی کرتا اسرا میرو وقت ضائع ہوتو۔ تے میرا فرض مانہہ کوتاہی ہوتی ۔
کتاب: اسلامی کہانی،
مصنف: پروفیسر خالد پرویز، گوجری ترجمو:
محمد سلیم گجر کولی
