پہلی گے بعد دوجی دفعہ، محمد سلیم گجر کولی، گوجری مترجم

محمد سلیم گجر کولی، گوجری مترجم

پہلی گے بعد دوجی دفعہ

اک دفعہ حضرت ابراہیم ادھمؒ ذکر و فکر تے دعا و ثناء مانہہ مصروف تھا کہ آپؒ گے کول اک آدمی آیو۔ وہ آدمی آپؒ نال مچ محبت تے عقیدت رکھے تھو۔ تے آپ ؒ  گی خدمت مانہہ اکثر آتو رہے تھو تے مختلف مسائل ور گل کرتو رہے تھو۔ آپؒ اس گا سوالاں گو جواب خوش دلی تے دل جمعی نال دیں تھا۔ وہ آدمی آپؒ تیں جواب حاصل کر گے اپنا سنگیاں نا وی دسے تھو۔ تے اسرا علم و معرفت گی گل بالواسطہ طور ور لوکاں تک پہنچ رہی تھیں۔

اس بار وہ آدمی آیو تے آپؒ عبادت و ریاضت مانہہ مصروف تھا۔ وہ انتظار کرن لگو۔ جد آپؒ بارگاہ ایزدی مانہہ سجدہ ریزی تیں فارغ ہویا تے اُس نے آپؒ نا السلام علیکم کہیو ۔ آپ ؒ نے جواب دیتو۔

وعلیکم السلام ورحمة اللہ وبرکاتہ؛

آپ ؒ نا علم تھو کہ اج وی یو کائے نا کائے سوال پوچھنا واسطے آیو ہے۔ لہذا آپؒ اُس گی طرف متوجہ ہویا۔  اُس نے پہلاں اجازت طلب کی تے فر کہیو۔

یا حضرت اگر تم مناسب خیال فرماویں تے ہوں تھارا کولوں اک سوال پوچھوں۔

حضرت ابراہیم ادھمؒ نے فرمایو۔

جہڑو کجھ تیرا دل مانہہ ائے توں پوچھ اگے کدے تناں مایوسی ہوئی ہے۔

اُس نے کہیو۔

پہلاں تے ہوں علمی مسائل پوچھوں تھو اج اک ذاتی قسم گو سوال ہے۔  اس واسطے مناں یا پریشانی ہے کہ شاہد تم اس سوال گو جواب دینو مناسب نہ سمجھیں۔ حضرت ابراہیم ادھمؒ نے جد اس آدمی گو حسن طلب دیکھیو تے آپؒ نے فرمایو۔

سوال بے شک ذاتی کیوں نہ ہووے تناں جواب ضرور ملے گو۔ کیوں جے توں مچ لمبو سفر کرگے صرف اس سوال گو جواب لینا واسطے آیو ہے۔ سوال کرو ہوں کوشش کروں گو تناں تسلی بخش جواب دیوں۔

جد اُس آدمی نے حضرت ابراہیم ادھمؒ  گی مکمل رضا مندی دیکھی تے اُس نے انتہائی منکسرانہ لہجہ مانہہ پوچھیو۔

یا حضرت یو فرمایو کہ کدے تم اپنی مراد نا وی پہنچیا ہیں یا نہیں۔

سوال مختصر تھو مگر اس مانہہ اک جہان معانی آباد تھا۔ حضرت ابراہیم ادھمؒ کجھ دیر واسطے سوچ مانہہ پے گیا۔ ور انہاں نا اپنو وعدو یاد آگیو۔ تے آپؒ نے اُس آدمی نا کہیوکہ۔

یا میری خوش قسمتی تے خوش بختی ہے کہ رب رحمٰن و رحیم تے خدائے قادر و قدیر گا فضل و کرم تے لطف و عنایت تیں اک نہیں بلکہ دو دفعہ مراد ملی ہے جس گو شکرانو ہوں اج تک ادا کروں ہاں۔

اُس آدمی نے پوچھیو۔

یاحضرت تم مناں اس گی تفصیل دس سکیں ۔

حضرت ابراہیم ادھمؒ نے فرمایو۔

پہلی دفعہ اسرا ہویو کہ ہوں اک کشتی مانہہ سوار ہو گے کدے جا رہیو تھو ۔کشتی مانہہ جتنا لوک وی سوار تھا اُنہاں بچوں کائے آدمی وی مناں نہیں جانے تھو۔ ہوں ہر اک واسطے اجنبی تھو۔ میرا کپڑا جاہ جاہ تیں پھٹا واہ تھا۔ تے مچ میلو تھو۔ میرا سِر گا بال وی کافی لمبا تھا۔ میری یا حالت دیکھ گے سب تیں پہلاں اک آدمی ہسیو۔ فر دوجو۔ فر تیجا نے طنز کی۔ چوتھا نے مذاق کیو۔ فر آہستہ آہستہ اس کشتی گا سارا لوک میری طرف متوجہ ہو گیا۔ تے طرح طرح گی گل کرن لگا۔ وے میرا ور ہر طرح گی حجت کرن لگا۔ ہر آدمی میری تحقیر و توہین کرن مانہہ پیش پیش تھو۔ ور میں یو سارو کجھ مچ سکون، خاموشی تے صبر و تحمل گے نال یو سارو کجھ سنتو  تے برداشت کرتو رہیو۔ انہاں مانہہ اک آدمی ایسو وی تھو جہڑو اگے ہو گے میرا سِر گا بال پکڑ گے نوچنا شروع کیا۔ اک آدمی نے میرا سِر ور گند گی سٹی۔ جد وے لوک میرو مذاق کرن مانہہ مصروف تھا تے ہوں دل ہی دل مانہہ اللہ رب العزت گو شکر ادا کر رہیو تھو کہ جس نے مناں اس آزمائش مانہہ صبر و استقامت گے نال کامیاب کیو۔ اس تیں میرا دل مانہہ تحمل تے برداشت پیدا ہویو۔ میرا مانہہ عاجزی و انکساری ہور زیادہ بیدار ہوئی۔

تے میں رب کائنات گے حضور شکرانہ گا نفل ادا کیا کہ جس نے عنایت و مہربانی تیں مناں اس امتحان مانہہ کامیاب کیو۔

دوجی دفعہ گا واقعو کجھ اسرا گو ہے۔

اک دفعہ مچ زیادہ بارش ہو رہی تھی ۔ہوں بارش مانہہ گِلو ہوتو جا رہیو تھو۔ میرا سارا کپڑا گلہ ہو گیا تھا۔مگر میں اپنو سفر جاری رکھیو۔ آخر کار مناں دور تیں اک گہراں دسیو۔ ہوں اُسے طرف چل گیو۔ گہراں مانہہ پہنچیو تے اُس ویلے مچ زیادہ ٹھنڈ ہون گی وجہ نال میرا بدن گو انگ انگ کم رہیو تھو۔ اسرا گی کپکپی تھی کہ جہڑی رُکن گو ناں ہی نہیں لے رہی تھی۔میں گہراں مانہہ مسیت لوڑی تے مناں جلدی ہی مسیت لب گئی۔میں اسے مانہہ بہتری سمجھی کہ مسیت مانہہ جاگے کجھ آرام تے سکون کر لیوں گو۔تے مسیت مانہہ کجھ گرمی حاصل کروں۔مسیت مانہہ کجھ لوک موجود تھا۔اُنہاں نے جس مناں مسیت مانہہ داخل ہوتاں دیکھیو تے وے میری طرف دوڑیا تے مناں نا صرف بُرو بھلو کہیو بلکہ مناں پکڑ گے مسیت توں باہر کڈ چھوڑیو۔میں اُنہاں نا کہیو کہ باہر مچ تیز بارش ہو رہی ہے اک طوفانی کیفیت ہے۔ہوں مکمل طور ور گِلو ہو گیو ہاں۔تے ٹھنڈ گی وجہ نال میرو بُرو حال ہے۔اُنہاں نے میری کائے گل نہ سُنی تے مناں مسیت مانہہ نہ داخل ہون دیتو۔ہوں اُتوں نکل گے دو ہور مسیتاں مانہہ گیو تے اُت وی میرا نال یو ہی سلوک کیو گیو۔جہڑو پہلی مسیت مانہہ ہویو تھو۔ہوں پھرتو پھرتو اک حمام تک پہنچیو۔ہوں اُس گا چولھہ گے نزدیک گیو تے اپنو خرقو لا گے تان دیتو تاں جے سُک جائے۔ اس چولھہ گا کالا توھاں نے میرو خرقو تے میرو منہ وی کالو کر چھوڑیواسرا لگے تھو کہ کسے نے کالک مل دیتی ہے۔لیکن اس عمل تیں میرو من اُجلاتر ہویو۔اس مانہہ اک ایسی روشنی پید ا ہوئی جس نا ہوں ہون تک محسوس کروں ہاں۔تے رب غفور و رحیم گو شکر ادا کروں ہاں۔کہ اس نے میرا من نا مارن گا اسباب پیدا کیا تے مناں ہر قسم گی قلبی و ذہنی آلائش تیں مامون ومحفوظ فرمایو۔

کتاب: اسلامی کہانی،  مصنف: پروفیسر خالد پرویز،  گوجری ترجمو: محمد سلیم گجر کولی